Hallo daar, stresskip! Jawel, ik noem je zo, en dat mag, want na tien jaar te hebben doorgebracht met het ontrafelen van de mysterieuze connectie tussen stress en kaakpijn, heb ik je leed een beetje leren kennen.
Ik ben geen dokter (disclaimer, disclaimer!), maar beschouw me als je persoonlijke, ietwat knettergekke, kaak-guru.
Laat me je een verhaal vertellen. Een jaar of acht geleden, tijdens de presentatie van mijn baanbrekende (hoest, kuch, "redelijk oké") onderzoek over de impact van slechte grappen op de knaagdierenpopulatie, voelde ik een kramp in mijn kaak die me deed denken aan een vastgeroeste fietsketting.
Ik kon mijn mond amper openen! Achteraf bleek het niet te zijn omdat mijn publiek massaal gapte van verveling, maar een klassiek geval van stressgerelateerde kaakpijn. Ironisch, toch? Iemand lachen om spanning... mijn kaak was de eerste.
Kaakpijn bij stress, het is een complex verhaal.
Het komt neer op dit: wanneer je gestrest bent, spannen je spieren zich aan. Overal. Je schouders klimmen omhoog alsof ze een nieuwe carrière als oorbellen overwegen, je nek voelt aan als een stalen staaf, en ja, je kaak... Die doet mee aan het feest door de tanden op elkaar te klemmen, te knarsen (vaak onbewust tijdens je slaap), of simpelweg de hele dag door gespannen te zijn.
Dit leidt tot vermoeidheid van de kaakspieren, pijn, en soms zelfs hoofdpijn die je het liefst met een hamer zou willen verhelpen (doe dat niet, echt niet!). De voordelen van het herkennen van kaakpijn als stresssignaal zijn enorm: je kunt actie ondernemen voordat het escaleert.
Het is een vroege waarschuwing.
Maar waarom de kaak, vraag je je misschien af? Wel, je kaak is een beetje de underdog van de spierwereld. Hij werkt non-stop: praten, eten, gapen (hopelijk niet tijdens mijn lezing!), en dan die extra belasting van stress. Arme ding!
En laten we de psychologische component niet vergeten: de kaak is vaak een plek waar we onuitgesproken emoties, boosheid, frustraties en angsten opslaan.
Eten bezorgen delfzijlAlsof je kaak een soort onofficieel dagboek is, vol met onuitgesproken woede.
Het eerste dat je jezelf moet afvragen: ben ik gestrest? (Als je dat niet zeker weet, kijk dan even rond. Zie je stapels papieren, ongeopende e-mails, een dreigende deadline, of een familiebijeenkomst naderen?
Tandpijn door stressBingo!). Andere symptomen van stressgerelateerde kaakpijn zijn:
Natuurlijk, ga altijd naar je tandarts of huisarts om andere mogelijke oorzaken uit te sluiten (zoals infecties, artritis, of een overijverige wortelkanaalbehandeling).
Maar als alles erop wijst dat stress de boosdoener is... dan is het tijd voor actie! De inspiratie om je kaakpijn aan te pakken, komt vanuit het beseffen dat je niet machteloos staat. Je kunt er echt iets aan doen.
Oké, hier komt het.
Mijn beste tips, verzameld in tien jaar knarsende ervaring (en een paar flinke kopjes koffie):
Doe het! Ikzelf vind het heerlijk om te tuinieren. Het is verbazingwekkend hoe rustgevend het kan zijn om wortels uit de grond te trekken... figuurlijk gesproken dan.
Probeer je kaakspieren te ontspannen. Masseer ze zachtjes. Denk er aan dat je tong zich niet tegen je tanden aan hoeft te drukken. Laat je kaken losjes hangen.
Behandeling diarree schapenZet een herinnering op je telefoon als je het vergeet!
Geef je kaak even rust. Smoothies, soepen, gepureerde groenten... Denk aan babyvoeding, maar dan met een volwassen twist.
Zoek ze op YouTube (zoektermen: "kaak oefeningen", "TMJ exercises") of vraag je fysiotherapeut om advies. Een simpele: doe alsof je een overdreven gaap doet, maar zonder daadwerkelijk te gapen. Herhaal dit een paar keer.
Ga naar je tandarts voor een professioneel bitje op maat. Of, als je snel een oplossing nodig hebt, zijn er ook over-the-counter opties, maar die zijn vaak minder comfortabel. Ik heb er ooit eentje gebruikt die zo groot was dat ik me voelde als een hockeyspeler in mijn eigen bed.
Zorg voor een donkere, stille en koele slaapkamer. Vermijd cafeïne en alcohol voor het slapen gaan. Lees een boek (geen spannende thriller!).
Een fysiotherapeut, chiropractor, of een specialist in kaakgewrichtsproblemen kan je helpen. En vergeet niet: praten over je stress met een therapeut kan wonderen doen!
Gebruik het als motivatie om je leven anders in te richten. Misschien moet je 'nee' vaker zeggen, of taken delegeren. Luister naar je lichaam!
Deze tips zijn allemaal geweldig, maar de beste tip is misschien wel: wees lief voor jezelf! Stress is een normaal onderdeel van het leven.
Laat het je niet overweldigen.
En nu, mijn persoonlijke geheim voor het omgaan met stressgerelateerde kaakpijn (tromgeroffel...): ik praat erover. Met mijn partner, met mijn vrienden, zelfs met mijn kat (hoewel ik betwijfel of hij veel begrijpt van mijn kaakperikelen).
Het uiten van je frustraties en zorgen kan enorm opluchten. En soms, gewoon het hardop zeggen van "mijn kaak doet pijn!" is al genoeg om de spanning even te verminderen.
Beste lezer, je bent niet alleen. Kaakpijn bij stress is een veelvoorkomend probleem, en er zijn oplossingen.
Wees proactief, wees geduldig, en bovenal, wees lief voor jezelf. Zie je kaakpijn niet als een vloek, maar als een kans. Een kans om te leren omgaan met stress, om beter naar je lichaam te luisteren, en om een gezonder en gelukkiger leven te leiden. En onthoud: lachen is nog steeds de beste medicijn (zolang je je kaakspieren maar niet forceert!).
Je kunt dit! En als je het even niet meer ziet zitten, zoek dan iemand om mee te praten, of kijk een grappige video. En mocht je ooit in de buurt zijn, kom dan langs. Dan drinken we een kop thee (niet te heet, dat is niet goed voor je kaak!). Veel succes!